محمد منصوری مقدم

به گواه اهل تاریخ، خلیج فارس به عنوان یک حوزه تمدنی شناخته می شود. شکلگیری کهن ترین و درخشان-ترین تمدن های بشری در نواحی پیرامونی آن، دلالت بر قدمت و دیرینگی ساخت اجتماعی ـ سیاسی این منطقه داشته و استفاده از این پهنه آبی به عنوان شاهراه ارتباطی و تجاری، نقش منحصر به فردی برای آن، در شکلگیری تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دنیای قدیم رقم زده است. بدون شک در این حوزه تمدنی، قومیت ها و ملیت هایی نقش داشته اند که بیشترین آگاهی و شناخت را نسبت به زیست بوم زندگی اجتماعی و محیط اطراف شان داشته اند. این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی به نگارش درآمده، در پی تبیین نقش تمدنی ایران به عنوان بزرگترین و قدرتمندترین کشور ساحلی خلیج فارس است. یافته اصلی پژوهش نشان می دهد که تأثیرگذاری دولت ایران بر منطقه خلیج فارس از زمان انقلاب مشروطه به بعد، بیشتر در حوزه اندیشه ها و جریان های سیاسی ـ اجتماعی بویژه حکمرانی سیاسی بوده است.