14 مهر 1403

ملیحه عمرانی

مرتبه علمی: استادیار
نشانی: پژوهشکده خلیج فارس - گروه زیست فناوری
تحصیلات: دکترای تخصصی / مهندسی هسته ای
تلفن: 077
دانشکده: پژوهشکده خلیج فارس

مشخصات پژوهش

عنوان مقدمه اي بر درمان به روش گيراندازي نوترون بور (BNCT): وضعيت كنوني و چشم انداز آينده
نوع پژوهش مقالات در نشریات
کلیدواژه‌ها
BNCT، گلیوبلاستوما، حامل بور، شتاب دهنده
مجله طب جنوب
شناسه DOI
پژوهشگران ملیحه عمرانی (نفر اول) ، اسماعیل جعفری (نفر دوم) ، زینب علی پور (نفر سوم) ، هاجر زارعی (نفر چهارم)

چکیده

درمان به کمک گیراندازی نوترون بور (BNCT) بر مبنای واکنش هسته ای می­باشد به طوری که وقتی بور 10 تحت تابش با نوترون­های حرارتی با انرژی کم قرار می­گیرد، ذرات آلفا با انتقال انرژی خطی بالا و لیتیم 7 را تولید می­کند. درمان بالینی در BNCT در درجه اول بر روی درمان گلیوما درجه بالا و یا متاستازهای مغزی ملانوم و اخیراً، سرطان سر و گردن و کبد متمرکز شده است. از آنجا که پرتوهای نوترونی با شدت بالا تنها توسط راکتورها تأمین می شوند، منابع نوترونی راکتور هسته ای برای مدت طولانی برای درمان جذب نوترون بور استفاده شده اند. همچنین، شتاب دهنده­ها نیز می توانند برای تولید نوترون شبه حرارتی استفاده شوند اما در حال حاضر هیچ کدام از آن ها برای BNCT استفاده نمی­شود. داروهای بور بالینی مورد استفاده با وزن مولکولی پایین شامل بوروکراتیت سدیم (BSH) Na2B12H11SHو یکی از مشتقات فنیل آلانین به نام بورونوفنیل آلانین (BPA) می باشند. چالش عمده در توسعه داروهای حامل بور هدف گذاری انتخابی برای رسیدن به غلظت کافی بور (حدود 20 میکروگرم به ازای هر گرم تومور) می­باشد به طوری که تومور دوز تابشی کافی را دریافت کند و در عین حال حداقل سمیت بافت طبیعی نیز ایجاد گردد. آزمایشات بالینی این روش درمانی در بسیاری از کشورها در حال انجام یا تکمیل شده می باشند. اکثریت قریب به اتفاق بیمارانی که تحت این درمان قرار گرفته اند، بیماران مبتلا به تومورهای مغزی درجه بالایی هستند. درمان در ابتدا شامل عمل جراحی برداشتن بخشی از تومور تا حد ممکن می باشد، و پس از آن BNCT در بازه­های زمانی مختلف پس از عمل جراحی انجام می­شود. BNCT می تواند به عنوان یک درمان کمکی برای درمان سایر تومورها نیز مورد استفاده قرار گیرد، بدین صورت که در ترکیب با سایر روش­ها از جمله جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی خارجی استفاده شود، که این استفاده همزمان ممکن است منجر به پیشرفت در بقای بیمار گردد. طبق مطالعات بالینی اولیه انجام شده، درمان بوسیله جذب نوترون بور یک درمان هدفمند نوظهور با نتایج امیدوارکننده و سمیت قابل قبول است. در این درمان مسائل مهمی که باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از: نیاز به عوامل انتخابی تر و مؤثرتر برای حامل­های تحویل بور، توسعه روش­هایی برای تخمین مقادیر نیمه کمی از محتوای بور در تومور قبل از درمان، پیشرفت بالینی BNCT و نیاز به آزمای