نسیم قنبری

از منظر ادبیات غالب در زمینه ارزشیابی، نمره واقعی فرد زمانی حاصل می شود که تمامی متغیرهای نامطلوب که از آنها بعنوان خطای سنجش نامبرده می شود، در فضای آزمون از بین رود. چنین نگرشی که بر مبنای نگاه اثبات گرایانه به ماهیت دانش است، آزمون را ابزاری می بیند که دانش آزمون دهنده را با پایایی و روایی بالایی نشان می دهد. ناگفته پیداست که هرگونه عامل محیطی که بر عملکرد آزمونگر تاثیرگذار باشد، نامطلوب قلمداد شده و تلاش در به حداقل رساندن آن است. مفهوم تقلب از درون چنین نگرشی به آزمون شکل گرفت. کمک گرفتن از دیگران هنگام آزمون، نمره واقعی فرد را مخدوش می کند. در سطحی گسترده تر، تقلب از حیطه موضوعات ارزشیابی فراتر رفته و پیامدهای اخلاقی و اجتماعی برای فرد دارد. این مفهوم در کنار دیگر مفاهیم فنی دنیای سنتی ارزشیابی، راهنمای آزمون گران در سطوح مختلف ارزشیابی بوده است. با شروع همه گیری کووید-19 تمامی فعالیت های آموزشی حضوری متوقف گردید و آموزش مجازی جایگزین آن گردید. در کنار تمامی چالش های پیش روی آموزش مجازی، ارزشیابی فراگیران در فضای آنلاین نیز با سوالات جدی روبرو شد. یکی از موضوعات جدی در ارزشیابی آنلاین، مساله امنیت آزمون و یا همان مفهوم سنتی تقلب بود. سوال مهم این بود که چگونه می توان اطمینان حاصل کرد که فرد تنها بر دانسته های خود تکیه کند و از منابع مختلف موجود در فضای آنلاین استفاده نکند. علیرغم تلاش های فراوان در سطوح مختلف تصمیم گیران آموزشی که به دنبال به حداقل رساندن شانس تقلب در ارزشیابی آنلاین هستند، تفاوت های بنیادین ما بین دو فضای ناهمگون ارزشیابی حضوری و آنلاین موجب عدم موفقیت این پیشنهادات گردیده است. مقاله پیش رو با بررسی منابع موجود به بررسی این مهم می پردازد که در فضای ارزشیابی آنلاین، مفاهیم سنتی ارزشیابی از جمله تقلب کارکرد همیشگی خود را از دست داده اند. بر همین اساس، ارزشیابی آنلاین بر پایه مفروضات خود، تعاریف جدیدی از مفاهیم ارزشیابی مانند تقلب ارایه می دهد.