صدیقه هاشم نیا

زمینه: فنولها یکی از بزرگترین ترکیبات گروه فیتوشیمیاییها هستند که بهدلیل دارا بودن خواص بینظیری همچون خاصیت آنتیاکسیدانی، ضدمیکروب، ضدالتهاب، ضددیابت و غیره، بسیار مورد توجه هستند و به همین دلیل کاربرد متنوعی در صنایع غذایی، صنایع دارویی، صنایع آرایشی و غیره دارند. ترکیبات فنولی اگرچه یکی از مهمترین متابولیتهای ثانویه گیاهان محسوب میشوند اما مطالعات اخیر نشان داده است که این ترکیبات به طور وسیعی در جلبکها نیز وجود دارند و به همین دلیل روشهای استخراج آنها از جلبکها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به دلایل زیست محیطی، حلالهای آلی گزینههای مناسبی برای استخراج محسوب نمیشوند هر چند که کارایی بالایی در این خصوص از خود نشان دادهاند. به همین دلیل توسعۀ حلالهای جایگزین که دوستدار محیط زیست یاشند همیشه کانون توجه محققان بوده است. در این راستا، حلالهای فرازودگداز نشان دادهاند که در حوزههای مختلفی از جمله استخراج ترکیبات طبیعی از منابع زمینی و دریایی، جایگزین شایستهای برای حلالهای آلی بوده و هستند. چون این حلالها به راحتی تهیه میشوند، سمیّت آنها گزارش نشده است، تنوع زیادی دارند و ارزان و سازگار با محیط زیست هستند. در مطالعه حاضر میزان راندمان حلالهای فرازودگداز جهت استخراج پلیفنولها از جلبک قرمز گراسیلاریا مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف: بررسی اثر حلال فرازودگداز کولین کلرید/ سیتریک اسید در بازده استخراج محتوای فنول کل جلبک قرمز خلیج فارس، گراسیلاریا، و بررسی خواص آنتیاکسیدانی آن هدف این مطالعه بود. روش شناسی: در این مطالعه، جمعآوری جلبک قرمز گراسیلاریا از ناحیه جزر و مدی سواحل دریای خلیج فارس انجام شد. حلال منتخب و مورد استفاده در این مطالعه، کولین کلرید/ سیتریک اسید، به نسبت مولی 2:1 تهیه گردید. پس از شستوشو و از بین بردن ناخالصیها و پودر کردن، اجازه داده شد تا جلبک مورد مطالعه، جهت استخراج ترکیبات فنولی، تحت شرایط مختلف دمایی، زمان و نسبت پودر نمونه به مقدار حلال، هم زده شود. یافتهها: توانایی حلال فرازودگداز کولین کلرید/سیتریک اسید برای استخراج ترکیبات فنولی از جلبک گراسلاریا و بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی آنها در آزمون DPPH و تست احیا یون آهن ) II ( مورد مطالعه قرار گرفت. تحت شرایط بهینه شده )دمای 50 درجه سانتیگراد، مدت زمان 18 ساعت و نسبت نمونه به حلال 1 به 10 ( بیشترین راند