یوسف دهقانی

زمینه: خانواده در شکل گیری سازه هایی مثل خودپنداره راهبردهای مقابله ای، سبکهای هویت و تمایزیافتگی خود ،به خصوص در دوران نوجوانی به دلیل اینکه در این دوران فرد به یک شخص مستقل تبدیل می شود و با تشکیل هویت همراه است نقش به سزایی دارد. هدف: مطالعه حاضر با هدف مقایسه متغیرهای خود پنداره، سبکهای هویت، تمایزیافتگی خود و سبکهای مقابله ای در نوجوانان بی سرپرست و نوجوانان خانواده های عادی صورت گرفت. روش شناسی: مطالعه حاضر از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان 15 تا 18 سال شهر شیراز و ساکن در مراکز بهزیستی بودند. نمونه عادی به روش خوشه ای ونمونه مربوط به تک والد و بی-سرپرست به روش در دسترس انتخاب شدند. مقیاسهای به کار برده شده شامل مقیاس خود پنداره راجرز، پرسشنامه سبکهای مفابله ای اندلر و پارکر، پرسشنامه سبکهای هویت برزونسکی وپرسشنامه تمایز یافتگی اسکورن و فریندلر بودند .داده ها به روش تحلیل واریانس چندراهه در نرم افزار spss20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان می دهدکه، بین آزمودنی های عادی، تک والد (بدون پدر )و ساکن در مراکز بهزیستی حداقل از نظر یکی متغیرهای خودپنداره، راهبردهای مقابله ای، سبکهای هویت و تمایز یافتگی خود در سطح(0001/0P< ) اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل واریانس های یکراهه در متن مانوا، نشان می دهد که بین آزمودنی های خانواده های عادی، تک والد (بدون پدر) و ساکن مراکز بهزیستی از نظر متغیرهای خودپنداره، راهبردهای مقابله ای مساله مدار، هیجان مدار و اجتنابی، سبک های اطلاعاتی، هنجاری، سردرگم- اجتنابی، تعهد و تمایزیافتگی خود در سطح آلفای 05/0 تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که در دوران نوجوانی بین متغیرهای سبک های هویت، راهبردهای مقابله ای تمایزیافتگی خود و خودپنداره تفاوت وجود دارد و ساختار خانواده وعملکرد آن بر روی این تفاوت موثر است.