یوسف دهقانی

زمینه: براساس مطالعات انجام شده ترس از شکست احساس اضطراب را در دانشآموزان به وجود می آورد. طبق دیدگاه شناختی انگیزشی ـ رابطهای، شکست برای افراد تهدید کننده به حساب میآید و افرادی که ترس از شکست را یاد گرفتهاند در مواجهه با فعالیتهای ترسآور بیشتر از بقیه می ترسند. هدف: هدف ازآنجا این پژوهش طراحی مدل ترس از شکست بر اساس خودانتقادگری، طرحوارههای ناسازگار و ادراک شایستگی با میانجیگری اضطراب رقابتی در دانشآموزان متوسطه دوم بود. روششناسی: روش انجام این پژوهش کمی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماری شامل دانشآموزان دختر دوم متوسطه شهر شیراز بود که تعداد آنها در بازه زمانی پژوهش، حدود 0041 نفر میباشد. در این پژوهش حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 160 نفر انتخاب شد. بهمنظور جمعآوری دادهها از پرسشنامه ارزیابی ترس از شکست در عملکرد توسط کانروی )4114 ،)پرسشنامه سطوح خودانتقادی تامپسون و زاروف )4110 ،) پرسشنامه طرحواره یانگ )0991 ،)پرسشنامه ادراک شایستگی هارتر )0914 )و پرسشنامه اضطراب رقابتی ایلی نویز )0991 )استفاده شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها از آمارههای توصیفی )فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار( و استنباطی )مدل معادالت ساختاری( با استفاده از نرمافزارهای 22 SPSS و 18 AMOS انجام گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که بین خودانتقادگری و طرحوارههای ناسازگار با ترس از شکست رابطهی مثبت و بین ادراک شایستگی و ترس از شکست رابطهی منفی وجود دارد. همچنین، بررسی روابط غیرمستقیم نشان داد که بین خودانتقادگری و طرحوارههای ناسازگار با ترس از شکست از طریق اضطراب رقابتی رابطه ی مثبت و بین ادراک شایستگی با ترس از شکست از طریق اضطراب رقابتی رابطهی منفی وجود دارد. نتیجهگیری: با توجه به یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که اضطراب رقابتی میتواند رابطه ی مثبت بین خودانتقادگری و طرحوارههای ناسازگار را با ترس از شکست دانش آموزان افزایش دهد و از طرف دیگر باعث کاهش رابطهی منفی بین ادراک شایستگی و ترس از شکست دانشآموزان شود.