سید موسی گلستانه

دانش آموزان در طول تحصیل با انبوهی از تنیدگی ها مواجه می شوند و از طرفی تجربه نقش دانش آموزی، ماهیتاً زمینه مواجهه با طیف وسیعی از تجارب تحصیلی تنیدگی زا را برای گروه های مختلف دانش آموزی ایجاب می کند که ضرورت سازگاری مثبت در واکنش به شرایط نامطلوب و مشارکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی ،اهمیت بالای تقویت و توجه به سازه تاب آوری را در آنان بیش از پیش نمایان می سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر بر آزمون و طراحی الگویی از پیشایندها و پسایندهای مهم تاب آوری در دانش آموزان تمرکز دارد. لذا تعداد500 نفر از بین کلیه دانش آموزان مقاطع تحصیلی مختلف شهر بوشهر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و از آنها خواسته شد تا پرسشنامه های خودپنداره تحصیلی،انگیزش و التزام تحصیلی،تاب آوری تحصیلی،جوروانی-اجتماعی کلاس،انگیزش و مشارکت در کلاس،نیازهای روانشناختی،عزت نفس،هیجان های تحصیلی و مقیاس چندبعدی حمایت ادراک شده را تکمیل نمایند. تحلیل های الگویابی معادلات ساختاری نشان داد که مسیرهای غیر مستقیم نیازهای روانشناختی به تاب آوری از طریق برنامه ریزی، نیازهای روانشناختی به تاب آوری از طریق کنترل نامطمئن، نمره ریاضی قدیم به تاب آوری از طریق خودپنداره ریاضی، برنامه ریزی به مشارکت در کلاس از طریق تاب آوری تحصیلی ، برنامه ریزی به عزت نفس از طریق تاب آوری تحصیلی ، کنترل نامطمئن با مشارکت از طریق تاب آوری تحصیلی معنی دار می باشد. در حالی که مسیرهای نیازهای روانشناختی به تاب آوری تحصیلی از طریق خودپنداره ریاضی، جو روانی- اجتماعی کلاس به تاب آوری تحصیلی از طریق برنامه ریزی ، جو روانی- اجتماعی کلاس به تاب آوری تحصیلی از طریق خودپنداره ریاضی معنی دار نمی باشد. بر طبق نتایج حاصل از یافته های پژوهش حاضر می توان مطرح نمود که ارزیابی های دانش آموزان از توانایی مقابله شان در برابر چالش ها و به کارگیری روش های مقابله موثر، به مثابه سپر، مقاومت فرد را در برابر مشکلات زندگی و تحصیلی افزایش می دهد. و این انعطاف پذیری به منزله سازش و انطباق پذیری مثبت، فرد را به سمت موفقیت و نتایج تحصیلی مثبت تر سوق می دهد.