|
عنوان
|
بازتاب جغرافیای سیاسی در شکل گیری و تحول مجمع خدایان عیلامی
|
|
نوع پژوهش
|
مقالات در نشریات
|
|
کلیدواژهها
|
دین و جغرافیا، دین عیلام، کورنگان، انشان، شوش، چغازنبیل.
|
|
چکیده
|
مجمع خدایان عیلامی در تاریخ پر فراز و نشیب و طولانی عیلام از زمان عهدنامۀ نرام- سین اکّدی و هیته پادشاه
سلسلۀ اوان در اواخر هزارة سوم ق.م. تا روزگار هخامنشی که هنوز الواحی به زبان عیلامی به نگارش درمی آمد،
تغییراتی را به همراه داشت. بررسی علل و عوامل فراز و فرود جایگاه و منزلت خدایان گوناگون در دین عیلامی
موضوع فرعی و ضمنی تحقیقاتی بوده است که دربارة دین در عیلام نوشته شده اند. نوشتار حاضر بدین منظور
نگرشی جغرافیایی به پانتئون عیلامی را مد نظر دارد. در پادشاهی عیلام، شوش که در نواحی جلگه ای خوزستان
واقع شده و متأثر از فرهنگ میانرودان بود، مهمترین شهر و پایتخت سیاسی به شمار می آمد. از این رو، پادشاهان
عیلام همواره به اهداف سیاسی به خدای حامی این شهر یعنی اینشوشینک تمسک می جستند. با شکل گیری
حکومت های فراگیر عیلامی به ویژه در دورة عیلام میانه، خدایان نواحی کوهستانی نیز در شوش احترام و منزلتی
فراوان یافتند. در این میان مخصوصاً زوج مقدس انشانی نپیریشه (خدای اعظم) و کیریریشه (الهه بزرگ) قابل ذکر
هستند که نقش برجستۀ کورنگان به شکلی کاملاً نمادین اهمیت بنیادین پیوند آنها را در باورهای عیلامیان به
عنوان آسمان/پدر و زمین/مادر نشان می دهد؛ بنابراین، ترکیب این سه خدا در رأس پانتئون عیلامی با عنوان
مطابقت دارد که خود نشان دهندة عناصر اصلی ساختار سیاسی و فرهنگی عیلام « پادشاه انشان و شوش » سلطنتی
است.
|
|
پژوهشگران
|
حمیدرضا پیغمبری (نفر اول)
|
|
تاریخ انجام
|
1404-01-20
|