مشخصات پژوهش

خانه /تحولات تاریخی گمرک ایران و ...
عنوان تحولات تاریخی گمرک ایران و رونق اقتصادی در دورۀ قاجاریه
نوع پژوهش مقالات در نشریات
کلیدواژه‌ها وزارت گمرک، تجارت، دورۀ قاجاریه، تراز بازرگانی، تعرفه گمرکی، اجارهداری گمرکات.
چکیده سازمان گمرک در ایران از قدمت زیادی برخوردار است. حکومتهای ایران در دوران باستان و اسلامی هر کدام به شکلی دارای گمرک بوده و در انجام معاملات و مراودات اقتصادی به وضع حقوق و مقررات گمرکی پرداختهاند. با روی کار آمدن سلس 􀀯􀀯 لۀ قاجاریه در آغاز قرن سیزدهم قمری ) 19 م(، به دلیل تحولات جهانی و افزایش روابط اقتصادی، سیاسی و نیز حضور ایران در نظام اقتصاد جهانی، تحولات عمدهای در سازمان گمرک کشور به وجود آمد که تأسیس وزارت گمرک، تنظیم و انتشار نظامنامۀ گمرکی، لغو اصول اجارهداری و وضع تعرفههای نوین گمرکی از مهمترین آنها محس 􀀯􀀯 وب میش 􀀯􀀯 ود که بیش 􀀯􀀯 تر پس از حضور نیروهای خارجی در امور گمرکی و مالیاتی ایران حاصل شد. این تحولات گرچه موجب شکلگیری ساختار نوین گمرکی در ایران و افزایش نسبی درآمد گمرکات نسبت به دوران پیش از قاجاریه شد گردید ولی نتوانست بسترهای لازم جهت رونق اقتصادی و مالی کشور را فراهم نماید؛ در نتیجه سود حاصل از این تحولات بیشتر نصیب کشورهای صاحب قدرت و نفوذ در ایران شد. روش این پژوهش و جهتگیری شیوۀ گردآوری دادهها، تاریخی بوده و از اسناد آرشیوی و منابع معتبر استفاده شده است.
پژوهشگران حبیب اله سعیدی نیا (نفر اول)