مشخصات پژوهش

عنوان	تحلیل ساختار نامه های امام کاظم(ع)
نوع پژوهش	مقالات در نشریات
کلیدواژه‌ها	امام کاظم، نامه های امام کاظم، مکتوبات امام کاظم، سیره فرهنگی ائمه، نقل به معنا
چکیده	پژوهش حاضر، درصدد بررسی ساختار و شکل ظاهری نامه های امام کاظم است. بررسی این موضوع، از آن رو حایز اهمیت است که می تواند در اعتبارسنجی میراث به جای مانده از امام کاظم کمک نموده و به چگونگی بهره مندی بهینه از آن رهنمون شود. از امام کاظم، 97 نامه بر جای مانده است که برای به دست آوردن الگوی ظاهری آن ها، از جهت چگونگی شروع و پایان، ذیل شش عنصر که در الگوی نامه نگاری عصر امام کاظم هریک جایگاه تعریف شده ای داشت، مورد بررسی قرار گرفت. اجزای شش گانه مورد بررسی در هر نامه، عبارت اند از: 1. کلیشه های آغازین نامه؛ 2. یاد از نویسنده نامه؛ 3. یاد از گیرنده؛ 4. عبارات و کلیشه های پایانی؛ 5. ثبت تاریخ؛ 6. درج نام کاتب نامه. نتیجه بررسی، بیانگر آن است که نامه های موجود و منسوب به امام کاظم، دارای ساختار یکسانی نیست و اجزای شش گانه مورد بررسی، به گونه ثابت در نامه های امام تکرار نمی شود. بنابراین، می توان احتمال داد نامه های آن حضرت به صورت کامل و در شکل اصلی به منابع منتقل نشده و در مسیر انتقال، راویان و گزارش گران به تناسب سلایق و علایق خویش، موارد و بخش هایی از نامه را گزینش و یا نقل به معنا کرده اند. ازاین رو، با اتکا به نامه های موجود امام کاظم، نمی توان به سیره نوشتاری آن حضرت در نامه آرایی دست یافت.
پژوهشگران	منصور داداش نژاد (نفر اول)، سیدسجاد جعفری (نفر دوم)