مشخصات پژوهش

عنوان	چهره ی سید جمال الدین اسدآبادی وشیخ محمد عبده در اشعار حافظ ابراهیم
نوع پژوهش	مقالات در همایش ها
کلیدواژه‌ها	جمال الدین اسدآبادی، محمد عبده، شعر معاصرعربی، حافظ ابراهیم
چکیده	از ویژگی های جالب توجهی که در اشعار حافظ ابراهیم (1871-1904م) شاعر بزرگ مصری و از پیشگامان نهضت ادبی معاصر به چشم می خورد، حضور دو مصلح نام آور دینی و اجتماعی، سید جمال الدین اسدآبادی (1839-1897م) و شاگرد و مرید وی شیخ محمد عبده (1849-1905م) در آن اشعار است. با خواندن شعرهای حافظ ابراهیم در می یابیم که نگاه وی به این دو شخصیت نام آور و اثرگذار معاصر، بسیار متفاوت است. حافظ ابراهیم افزون بر اشارت های گذرا در مطاوی قصائد متعدد به شیخ محمد عبده، قصائد چشمگیری نیز از مدح و تهنیت گرفته تا رثاء درباره ی وی سروده است که سوگ سروده هایش در ارتباط با وی از بهترین و شیواترین، اشعار حافظ به شمار می آید؛ اما از سوی دیگر چهره ی سید جمال در خلال اشعار وی بسیار مجمل و کمرنگ و تکیده به نظر می رسد. مقایسه ی وصف های فراوان و پر مغز و نغز و سرشار از عاطفه ی حافظ ابراهیم درباره ی محمد عبده با وصف های اندک شمار و بی روح و محتاطانه ی وی در باره ی سید جمال، چهره ی متفاوت این دو و چند و چون آن را در اشعار وی بر ما به خوبی آشکار می کند.
پژوهشگران	ناصر زارع (نفر اول)