مشخصات پژوهش

عنوان	اسکات خصم و مناظره هایی دراین مورد در زمان اهل بیت (ع)
نوع پژوهش	مقالات در همایش ها
کلیدواژه‌ها	احتجاج، مناظره، معصومین (ع)، جدل ، اسکات خصم
چکیده	اسکات خصم، به معنای خاموش کردن یا مغلوب کردن طرف مقابل در بحث و مناظره، یکی از موضوعات اساسی در علم منطق و فنون استدلال به شمار می آید که در متون اسلامی، به ویژه در تعالیم اهل بیت (ع)، جایگاه ویژه ای دارد. این مفهوم، که در منطق به عنوان یکی از صناعات خمس معرفی شده است، روشی برای پاسخگویی و اقناع خصم یا حتی بازداشتن او از ادامه بحث غیرمنطقی است. در ادبیات اسلامی، اسکات خصم نه تنها به معنای پیروزی ظاهری در بحث، بلکه به معنای هدایت مخاطب به سمت حقیقت و از بین بردن شبهات نیز کاربرد دارد. اهل بیت (ع)، به عنوان الگوهای کامل علم و حکمت، در دوران خود بارها از اصول منطقی برای مواجهه با مخالفان عقیدتی و شبهه افکنان بهره بردند. روش آن ها در مناظرات، نه تنها مبتنی بر دانش و استدلال بود، بلکه اخلاق و احترام به مخاطب نیز در آن نقش اساسی داشت. این پژوهش با تکیه بر منابع معتبر اسلامی نظیر «منطق مظفر» و آثار مرتبط، به تحلیل جنبه های لغوی و اصطلاحی اسکات خصم، بررسی نمونه هایی از مناظرات اهل بیت (ع)، و همچنین اشاره به آیات و روایات مرتبط با این موضوع می پردازد. نتایج نشان می دهد که اهل بیت (ع)، با استفاده از اصول دقیق استدلال و منطق، توانسته اند در مناظرات خود نه تنها خصم را به پذیرش حقیقت نزدیک کنند، بلکه مخاطبان عمومی را نیز به عمق معارف اسلامی هدایت نمایند. این پژوهش همچنین نشان می دهد که اسکات خصم در دیدگاه اسلامی، برخلاف برداشت های صرفاً جدلی، ابزاری برای احقاق حق و بیان حقایق با روش های حکیمانه و هدفمند است.
پژوهشگران	زهره منصوری (نفر اول)، حسین فقیه (نفر دوم)
تاریخ انجام	1403-09-20